vrijdag 11 januari 2013
Rood is niet altijd rood
Kleuren kunnen we waarnemen door de verschillende golflengtes van het licht. In het menselijke oog komen 4 soorten lichtgevoelige cellen voor. Naast staafjes zijn er 3 verschillende soorten kegeltjes. En deze kegeltjes zijn onmisbaar voor het kunnen waarnemen van kleuren. Mensen die dus 1 of meer kegeltjes missen of kapot hebben, zijn kleurenblind. De een ziet helemaal geen kleur, de andere kan slechts bepaalde kleuren niet zien. Het is allemaal vast gelegd welke kleur welke golflengte heeft. Maar wat als de kleur rood zoals jij hem ziet, voor anderen niet die kleur rood is maar bijvoorbeeld groen?
Iedereen denkt dezelfde kleuren te zien. Maar het zou zomaar kunnen dat iedereen de kleuren alleen hetzelfde noemt. Het stoplicht ziet iedereen rood, oranje en groen. Maar misschien is er wel iemand voor wie de kleur rood eigenlijk de groene kleur is, maar dat gewoon rood noemt. Het is misschien moeilijk te begrijpen wat ik precies bedoel. Maar waar het om gaat is dat de kleur namen voor iedereen gelijk is. Maar de daadwerkelijke kleur hoeft niet voor iedereen gelijk te zijn. Je hebt vast wel eens meegemaakt dat je bijvoorbeeld een leuke jas zag en zei "kijk mooie donkerblauwe jas". Je vriend kijkt en zegt "Dat is niet donkerblauw, dat is donkergroen". Daaruit blijkt dat we kleuren allemaal toch wat anders zien. Maar wat nu als dus de daadwerkelijke kleur afwijkt van de kleur naam. Daar kom je zonder wetenschappelijk onderzoek moeilijk achter. Want net als met de voorwerpen, zijn kleur namen ingeburgerd. Iemand leert een kleur op de basisschool door het rondje met een bepaalde kleur en de naam van de kleur daaronder. Als iemand de kleur groen zou zien, maar eronder staat de naam rood, dan leert die persoon dat de groene kleur die hij ziet rood heet. Andere kinderen zien die kleur dan wel echt rood. Het zou een afwijking kunnen zijn in de kegeltjes in de ogen waardoor de kleuren net iets anders worden opgevangen. Ook voor de mensen die rood zien als groen zal het stoplicht rood, oranje en groen zijn. Zij weten niet beter dan dat die kleur rood is. En als je aan hun zou vragen hoe het stoplicht er dus uit ziet, zullen ze ook zeggen rood, oranje en groen. Terwijl ze eigenlijk de kleuren groen, paars en blauw zien bijvoorbeeld. Begint het idee al wat te dagen? Stel je moet kleren aan doen en twijfelt tussen een oranje en blauwe trui. Je vraagt aan je vriend of vriendin welke je aan zou doen. Deze zegt "Doe de blauwe maar die staat je beter". Wat je misschien niet weet is dat de oranje trui voor haar/hem de daadwerkelijke kleur roze lijkt en de blauwe misschien voor hem/haar niet blauw is maar bruin. Maar omdat hij/zij geleerd heeft in de jeugd dat de kleur bruin die zij ziet, blauw heet, merk jij niet dat die kleur voor hem/haar er heel anders uit ziet. Voor diegene bij wie de kleuren er anders uitzien dan ze heten, ziet de wereld er dus heel anders uit. Misschien is voor die persoon het gras wel paars, de bomen blauw en de lucht groen. Als dat zo is, dan lijkt de wereld voor hun veel kleurrijker. Maar zij weten niet beter. Het kan ook zijn dat ze slechts 1 kleur hebben verwisseld. Dat de naam blauw hoort bij de kleur paars en dan de naam paars hoort bij de kleur blauw. Als dit echt zou kunnen, zou dat wel verklaren waarom sommige mode-ontwerpers of mensen zo'n aparte/vreselijke kleurencombinaties aan hebben. Want als het dan voor de meeste uitziet als een groene jas met oranje topje en blauwe broek met roze schoenen, ziet het voor die persoon misschien uit als een donkerblauwe jas met grijs topje en witte broek met zwarte schoenen. De kleuren van die ene persoon passen goed bij elkaar, maar voor de "normale" mensen zie het er dan eigenlijk niet echt uit.
Je zou het niet merken als iemand deze kleur afwijking heeft. Dit komt dan omdat de namen van de kleuren wel gelijk zijn. Bij wetenschappelijk onderzoek kan echter wel misschien uitkomen dat door bijvoorbeeld een afwijking in het hoornvlies de golflengtes van licht anders binnenkomen waardoor de kleuren anders worden weergegeven. Of misschien zijn er wel kegeltjes ondersteboven geplaatst waardoor de kleuren precies omgekeerd zijn met de golflengte. Je weet het niet. Het zou zomaar een zeldzame ziekte kunnen zijn die slechts enkele mensen op aarde hebben, maar die nooit ontdekt zal worden. Dus de volgende keer als je iemand ziet met een voor jou vreselijke kleurencombinatie, moet je je eens bedenken dat voor die persoon misschien de kleuren perfect bij elkaar passen omdat ze een totaal andere kleur hebben dan voor jou.
Abonneren op:
Reacties posten (Atom)
Geen opmerkingen:
Een reactie posten